Anayasa Mahkemesi kararıyla HAGB Kararları Artık Esastan İncelenebilecek, HAGB kararlarına karşı istinaf yolu açıldı

[Admin]

23 Eylül 2022 CUMA Resmi Gazete Sayı : 31962

Anayasa Mahkemesi Başkanlığından:

Esas Sayısı O: 2021/121

Karar Sayısı : 2022/88

Karar Tarihi : 20/7/2022

İTİRAZ YOLUNA BAŞVURAN: Ankara 13. Ağır Ceza Mahkemesi

İTİRAZIN KONUSU: 4/12/2004 tarihli ve 5271 saydı Ceza Muhakemesi
Kanunu'nun 231. maddesine 6/12/2006 tarihli ve 5560 sayılı Kanun'un 23. maddesivle
eklenen (12) numaralı fıkranın Anayasa'nın 10.. 35., 36. ve 40. maddelerine aykırılığı ileri
sürülerek iptaline karar verilmesi talebidir.

OLAY: Sanık hakkında tehdit ve cinsel taciz suçlarından açılan davada itiraz konusu
kuralın Anayasa'ya aykırı olduğu kanısına varan Mahkeme, iptali için başvurmuştur.

Ii. İPTALİ İSTENEN KANUN HÜKMÜ

Kanun'un itiraz konusu kuralın da yer aldığı 231. maddesi şöyledir:

“Hükmün açıklanması ve hükmün açıklanmasının geri burakılması

Madde 231- (1) Duruşma sonunda, 333 nci maddede belirtilen esaslara göre duruşma
fulanağına geçirilen hüküm fıkrası okunarak gerekçesi ana çizgileriyle anlatılır.

(2) Hazır bulunan sanığa ayrıca başvurabileceği kanan yolları, mercii ve süresi
bildirilir.

(3) Bergat eden sanığa, tazminat istevebileceği bir hâl varsa bu da bildirilir.

(4 Hüküm fıkrası herkes tarafından ayakta dinlenir.

(5) (ER: 6122006556023 mdi Sanığa yüklenen suçtan dolayı vapıdan varsılama
sonunda hükmolunan ceza, iki yl veya daha az süreli hapis veva adli para cezası ise;
mahkemece, hükmün açıklanmasınn geri bırakılmaşma karar verilebilir. Uzlaşmaya ilişkin
hükümler saklıdır. Hükmün açıklamasının geri bırakılması, kurulan hökmün sanık hakkında
bir hukuki sonuç doğurmamasını ifade eder.

(6) (Ek: 6122006536023 md) Hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar
verilebilmesi için;

dj Sanığın daha önce kasıdı bir suçtan mahküm olmanış bulunması,

bi Mahkemece, sanığın kişilik özellikleri He duruşmadaki tutum ve davrarışları göz
önünde bulundurularak veniden suç işlemeyeceği hususunda kanaate varılmayı,

Cc Suçun işlenmesiyle mağdurun veya kamunun uüradığı zararın aynen iade, suçtan
önceki hale getirme veya tazmin suretiyle tamamen şiderilmesi,

gerekir. (Ek cümle: 22/7/2010 - 6008/7 md.) Sanığın kabul etmemesi hâlinde, bükmün
açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmez.

(7) (Ek; 6'12(2006-556023 mdij Açıklanmasının geri birakılmaşna karar verilen
hükümde, mahküm olunan hapis cezası ertelenemez ve kısa süreli olması halinde seçenek
yaptırımlara çevrilemez.

(8) (EK; 612/2006-53360423 mdj Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararmın
verilmesi halinde sanık, heş yi süreyle denetim süresine tâbi tutulur. (Ek cümle; 1862014
6345:72 mel.) Denetim süresi içinde, kişi hakkında kasıtlı bir suç nedeniyle bir daha hükmün
açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilemez. Bu süre içinde bir yıldan fazla olmamak
üzere mahkemenin belirleyeceği süreyle, sanığın denetimli serbestlik tedbiri olarak;

a) Bir meslek veya sanat sahibi olmaması halinde, meslek veya sanat sahibi olmasın
sağlamak antacıyla bir eğitim programma devam etmesine,

bi Bir meslek veya sanat sahibi olması halinde, bir kamu kurumunda veya özel olarak
aynı meslek veya sanal icra eden bir başkasının gözetimi altında ücret karşılığında
çalıştırılmasına,

o) Belli yerlere gümekten yasaklanmasına, belli yerlere devam etmek hususunda
yükümlü kılınmasına va da takdir edilecek başka yükümlülüğü yerine getirmesine,

karar verilebilir. Denetim süresi içinde dava zamanaşımı durur.

(9) (Ek: 6122006-5560/23 mdj Altinci fıkranın (e) bendinde belirtilen koşulu derhal
yerine getiremediği takdirde; sanık hakkında mağdura veya kamuya verdiği zararı denetim
süresince aylık taksitler halinde ödemek suretiyle tamamen gidermesi koşuluyla da hükmün
açıklanmasının geri bırakılması kararı verilebilir.

(10) (Ek: 6712/2006-5560:23 md.) Denetim süreyi içinde kasten yeni hir suç işlenmediği
ve denetimli serbesilik tedbirine ilişkin yükümlülüklere gun davranıldığı takdirde,
uçıklanması geri hırakılan hüküm ortadan kaldırılarak, davanm düşmesi kararı verilir.

(11) (Ek: 6712006536023 md.) Denetimi süresi içinde kasten yeni hir suç işlemesi
veya denetimli serbesdik tedhirine ilişkin yükümlülüklere aykırı davranması halinde,
mahkeme hükmü açıklar. Ancak mahkeme, kendisine vüklenen vükümlülükleri yerine
getiremeyen sanığın durumunu değerlendirerek; cezanın varısına kadar belirleyeceği hir
kısmının infaz edilmemesine va da koşullarının varlığı halinde hükümdeki hapis cezasınm
ertelenmesine veyu seçenek yaptırımlara çevrilmesine karar vererek veni hir mahkümivel
hükmü kurabilir.

(12) (Ek: 6712/2006-556023 md) Hükmün açıklanmasının geri hırakılması kararına
itiraz edilebilir.

(13) (Ek: 612/2006-5560423 mdj Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı,
bunlara mahsus bir sisteme kaydedilir. Bu kayılar, ancak bir soruşturma veya
kovuşturmayla bağlannlı olarak Üumhurivet savcısı, hâkim veya mahkeme tarafindan
istenmesi halinde, bu maddede belirtilen amaç için kullanabilir.

(14) (Değişik: 23:1/2008 - 5728562 mdij Bu maddenin hükmün açıklanmasının geri
bırakılmasına ilişkin hükümleri, Anayasanın 173 üncü maddesinde koruma alına alınan
inkılâp kanunlarında yer alan suçlarla ilgili olarak oyeulanmaz.”

II. İLK İNCELEME

1. Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü hükümleri uyarınca Zühtü ARSLAN, Hasan Tahsin
GÖKCAN, Kadir ÖZKAYA, Engin YILDIRIM, Hicabi DURSUN, Celal Mümtaz AKINCI.
Muammer TOPAL, M. Emin KUZ, Recal AKYET, Yusuf Şevki HAKYEMEZ. Yıldız
SEFERİNOĞLU, Selahaddin MENTEŞ. Basri BAĞCI ve İrfan FİDAN'ın katılımlarıyla
8/12/2021 tarihinde yapılan ilk inceleme toplantısında dosyada eksiklik bulunmadığından işin
esasının incelenmesine OYBİRLİĞİYLE karar verilmiştir.

1. ESASIN İNCELENMESİ

2. Başvuru kararı ve ekleri. Raportör Aydın AYGÜN tarafından hazırlanan işin
esasına ilişkin rapor, itiraz konusu kanun hükmü ve dayanılan Anayasa kuralları ve bunların
gerekçeleri ile diğer yasama belgeleri okunup incelendikten sonra gereği görüşülüp
düşünüldü:

A. Genel Açıklama

3. 5271 sayılı Kanun'un 231. maddesinde hükmün açıklanması ve hükmün
açıklanmasının geri (o bırakılması o düzenlenmiştir. . Hükmün O açıklanmasının — geri
bırakılması, ceza yargılaması sonucunda verilecek mahkümiyet hükmünün açıklanmasının
belirli şartlara bağlı olarak ertelenmesini ifade etmektedir.

4. Anılan maddenin (5) ve (6) numaralı fıkralarına göre sanık hakkında hükmün
açıklanmasının geri bırakılması kararı verilebilmesi için sanığa yüklenen suçtan dolayı
yapılan yargılama sonunda hükmolunan cezanın iki yıl veya daha az süreli hapis veya adli
para cezası olması, sanığın daha önce kaslı bir suçtan mahküm Olmamış
bulunması, mahkemece -sanığın kişilik özellikleri ile duruşmadaki tutum ve davranışları
gözönünde bulundurularak- yeniden suç işlemeyeceği hususunda kanaate varılması,
mağdurun veya kamunun uğradığı zararın aynen iade, suçtan önceki hâle getirme veya tazmin
suretiyle tamamen giderilmesi ve sanığın hükmün açıklanmasının geri bırakılmasını Kabul
etmesi şartları aranmaktadır,

3. Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararının verilmesi hâlinde sanık beş vil
süreyle denetim süresine tâbi tutulur. Denetim süresi içinde kasıtlı bir suç nedeniyle bir daha
hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına kararı verilemez, Denetim süresi içinde mahkeme
bir yıldan fazla olmamak üzere maddede belirtilen denetimli serbestlik tedbirlerine karar
verebilir. Denetim süresi içinde kasten yeni bir suç işlenmediği ve denetimli serbestlik
tedbirlerine ilişkin yükümlülüklere uygun davranıldığı takdirde, açıklanması geri bırakılan
hüküm ortadan kaldırılarak davanın düşmesine karar verilir.

B. Anlam ve Kapsam

6. 3271 sayılı Kanun'un 231. maddesinin itiraz konusu (12) numaralı fıkrasında
hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararına itiraz edilebileceği öngörülmüştür. Bu
itibarla hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararına karşı başvurulabilecek kanun volu
itiraz olacaktır.

DEVAMI (resmigazete.gov.tr)